Interchain là gì? Thuật ngữ Interchain lần đầu tiên xuất hiện trong hệ sinh thái Cosmos Network, đến nay đã được ứng dụng trong toàn bộ không gian blockchain, phản ánh xu hướng tích hợp và giao tiếp giữa đa chuỗi. Interchain Security được đánh giá cao về tiềm năng cải thiện kết nối và khả năng tương tác trong lĩnh vực đầu tư Crypto. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về Interchain là gì và ảnh hưởng của nó đối với sự phát triển công nghệ blockchain.
Interchain là gì? Thông tin chung về Interchain
Cosmos là gì?
Cosmos (thường được biết đến với tên gọi Cosmos Network) là một nền tảng Blockchain Layer 0 được hỗ trợ bởi cơ chế đồng thuận Tendermint. Nó được thiết kế để trở thành “Internet of Blockchains”, nơi các blockchain Layer 1 có thể kết nối và tương tác với nhau thông qua giao thức IBC (Internet Blockchain Communication).
Interchain là gì?
Interchain là gì? Interchain Security hay Interchain là một công nghệ tiên tiến do Cosmos triển khai, cho phép các blockchain khác nhau kết nối và tương tác một cách an toàn và hiệu quả. Interchain mang đến khả năng trao đổi dữ liệu và tài sản giữa các chuỗi khác nhau một cách mượt mà.
Trong hệ sinh thái Cosmos, Interchain kết nối 24 chuỗi IBC, mang đến cho người dùng sự linh hoạt tối ưu trong việc tương tác giữa các blockchain khác nhau. Hơn nữa Interchain cũng cung cấp mô hình chia sẻ bảo mật, giúp các chuỗi trong mạng lưới Cosmos duy trì sự ổn định. Nhờ vào Interchain Security, các chuỗi nhỏ có thể tận dụng bảo mật từ Cosmos Hub, tạo nên một hệ sinh thái blockchain vừa an toàn vừa phát triển bền vững.
Lý do hình thành Interchain?
Nguyên nhân Cosmos lựa chọn phát triển Interchain là gì? Interchain Security được triển khai nhằm nâng cao và bảo vệ hệ sinh thái Cosmos cùng các chuỗi liên kết trong mạng lưới của nó. Dưới đây là các lý do và ý nghĩa của việc phát triển Interchain Security:
- Bảo mật tổng thể: Mạng lưới như Cosmos là nơi các chuỗi hoạt động độc lập nhưng vẫn cần chia sẻ bảo mật giữa các chuỗi. Interchain Security cho phép các chuỗi kết nối và hỗ trợ lẫn nhau về mặt bảo mật, từ đó tạo ra một lá chắn chung chống lại các mối đe dọa và tấn công.
- Giảm rủi ro: Interchain Security phân bổ trách nhiệm bảo mật giữa các chuỗi, giúp hạn chế khả năng một chuỗi bị tấn công có thể làm suy yếu toàn bộ hệ thống. Bằng cách này, Interchain Security nâng cao tính ổn định và đáng tin cậy của toàn bộ mạng lưới.
- Khuyến khích tham gia tích cực: Interchain Security mở ra cơ hội cho các validator tham gia vào quy trình bảo mật hệ sinh thái, đồng thời nhận phần thưởng cho sự đóng góp của mình. Quy định này không chỉ động viên các validator tích cực tham gia mà còn duy trì an toàn của toàn bộ hệ thống.
- Tăng cường gắn kết cộng đồng: Interchain Security giúp xây dựng một nền tảng ổn định và an toàn cho các nhà phát triển, ứng dụng phi tập trung (dApps) và người dùng. Nó là nền tảng tạo nên cộng đồng mạnh mẽ và đáng tin cậy trong hệ sinh thái Cosmos.
Minh họa cụ thể tầm quan trọng của Interchain Security
Chuỗi Kujira là một ví dụ điển hình về cách Interchain Security hoạt động trong thực tế, làm nổi bật lợi ích và hiệu quả của mô hình bảo mật này.
Kujira là một chuỗi nhỏ trong hệ sinh thái Cosmos với vốn hóa chỉ có giá trị khoảng 70 triệu USD. Chuỗi này đang đối mặt với thách thức bảo mật do số lượng Validator hạn chế, chỉ có 5 Validator ban đầu. Tình trạng này khiến Kujira phải tạm ngừng hoạt động của một số Validator có khả năng làm gián đoạn toàn bộ mạng lưới.
Tình trạng này trở nên nghiêm trọng khi quyền lực nằm gọn trong tay một số ít Validator. Để vượt qua thách thức này, Kujira có thể áp dụng Interchain Security. Bằng cách kết nối với chuỗi có khả năng bảo mật mạnh mẽ hơn như Cosmos Hub, Kujira có thể tăng cường lớp bảo vệ cho mạng lưới của mình, từ đó nâng cao độ tin cậy và an toàn cho hệ sinh thái.
Động thái này không chỉ củng cố độ an toàn và ổn định cho Kujira mà còn tạo nên nhiều tác dụng tích cực cho cộng đồng Cosmos. Các Validators trên Cosmos Hub sẽ nhận được phần thưởng tương xứng với hiệu quả bảo mật cho Kujira. Đồng thời, các nhà đầu tư vào cả Kujira và Cosmos Hub cũng sẽ hưởng lợi sau khi tăng cường tính bảo mật cho mạng lưới.
Nguyên lý vận hành của Interchain diễn ra như thế nào?
Interchain tập trung vào việc trao đổi nhiều loại tài sản và dữ liệu giữa các blockchain, đồng thời phân phối khả năng bảo mật giữa các mạng lưới khác nhau.
DApp hoạt động vượt qua mọi ranh giới
Khi đội ngũ phát triển của Cosmos Network trình làng khái niệm Interchain, họ không chỉ đơn thuần tìm cách kết nối các blockchain để trao đổi dữ liệu một cách linh hoạt. Mục tiêu thực sự là tạo ra một không gian không giới hạn, không có rào cản cho các ứng dụng phi tập trung.
Việc luân chuyển dữ liệu giữa các DApp trên các blockchain khác nhau gặp thách thức lớn do sự khác biệt về cơ chế đồng thuận và các đặc điểm kỹ thuật của từng chuỗi. Nếu Interchain có thể giải quyết vấn đề này, nó sẽ cho phép các ứng dụng hoạt động trên Cosmos Hub tương tác liền mạch, tương tự như các nền tảng lớn như BNB Chain.
Bảo mật xuyên chuỗi (Interchain Security)
Khi Bitcoin xuất hiện, nó giới thiệu cơ chế xác nhận giao dịch Proof of Work, trong đó năng lượng từ các máy đào được sử dụng để giải các thuật toán, bảo vệ mạng lưới. Hashrate cao đồng nghĩa với việc độ khó của các thuật toán tăng lên, đồng thời mức độ bảo mật của blockchain Bitcoin cũng được củng cố. Cơ chế Proof of Stake hoạt động theo cách tương tự: Số người tham gia staking càng đông đảo và phân tán càng rộng, blockchain sẽ càng mạnh mẽ và an toàn hơn.
Tuy nhiên, nhiều blockchain mới và quy mô nhỏ thường thiếu khả năng bảo mật mạnh mẽ, do đó khái niệm chia sẻ bảo mật (shared security hay interchain security) đã ra đời. Trong mô hình Interchain ở cấp độ cao, những blockchain có mức độ phi tập trung lớn và khả năng bảo mật tốt hơn, được gọi là chuỗi cung cấp (provider chain). Nó sẽ đảm bảo an toàn cho các blockchain nhỏ hơn – đóng vai trò là chuỗi tiêu dùng (consumer chain).
Điều này có nghĩa là các validator của chuỗi cung cấp (như Cosmos Hub) sẽ chịu trách nhiệm xác nhận giao dịch và tạo ra các khối mới cho cả hai blockchain. Đổi lại, họ sẽ nhận phần thưởng từ cả chuỗi cung cấp và chuỗi tiêu dùng, tối ưu hóa lợi ích và tăng cường bảo mật cho cả hai hệ thống.
Những lợi ích đạt được khi triển khai Interchain là gì?
Chia sẻ dữ liệu và tài sản
Nếu thiếu Interchain, các blockchain riêng lẻ phải xây dựng các cầu nối (bridge) riêng để kết nối với nhau. Điều này không chỉ gây tốn kém về thời gian mà còn tiềm ẩn rủi ro về tính toàn vẹn của dữ liệu và tài sản. Tuy nhiên, Interchain đã khắc phục những trở ngại này bằng cách cung cấp một cơ chế truyền tải dữ liệu và tài sản liền mạch, đơn giản hơn với tốc độ cao hơn. Nhờ đó, các blockchain có thể dễ dàng tiếp cận và sử dụng các nguồn dữ liệu phong phú thay vì bị giới hạn trong một chuỗi đơn lẻ.
Chia sẻ bảo mật
Mối quan hệ tương tác giữa các blockchain không chỉ giới hạn ở việc chia sẻ tài sản mà còn bao gồm khả năng tăng cường bảo mật cho toàn bộ mạng lưới. Một provider chain có thể hỗ trợ và bảo vệ các consumer chain có mức độ an ninh thấp hơn. Cơ chế này là lựa chọn lý tưởng cho những blockchain nhỏ, được tạo ra để thực hiện các nhiệm vụ chuyên biệt nhưng không có đủ thời gian hoặc nguồn lực để phát triển một mạng lưới validator mạnh mẽ.
Tăng khả năng mở rộng
Tương tác giữa các blockchain không chỉ thúc đẩy chúng hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình hoạt động mà còn tạo ra điều kiện để cùng nhau mở rộng quy mô. Khi một blockchain gặp trục trặc hoặc bị quá tải, các blockchain khác sẽ là những cỗ máy dự phòng để tăng cường sức mạnh xử lý giao dịch cho mạng lưới. Các blockchain với tài nguyên dư thừa có thể hỗ trợ những blockchain đang gặp khó khăn và ngược lại.
Thúc đẩy sự bùng nổ của các siêu ứng dụng
Nhờ vào Interchain, các siêu ứng dụng đa chuỗi sẽ dần lộ diện, mang trong mình khả năng tương tác và khai thác sức mạnh từ nhiều blockchain khác nhau để cung cấp những dịch vụ phức hợp và tích hợp. Những siêu ứng dụng này sẽ mang đến cho người dùng một trải nghiệm liền mạch, toàn diện bằng cách hợp nhất các tính năng nổi trội từ nhiều blockchain khác. Lợi ích của các siêu ứng dụng đa chuỗi phát triển từ Interchain là gì?
- Khả năng truy cập vào kho dữ liệu phong phú từ nhiều blockchain khác nhau
- Vận hành trên nền tảng các hợp đồng thông minh phức tạp và đa dạng
- Hỗ trợ giao dịch và quản lý nhiều loại tài sản số khác nhau
- Cung cấp giải pháp cho nhiều vấn đề và dịch vụ, từ tài chính đến phi tài chính
- Đáp ứng nhu cầu của một lượng người dùng rộng lớn và đa dạng
So sánh Interchain và Layer 2
Khi đặt Interchain và mô hình Layer 2 lên bàn cân, ta có thể nhận ra một số điểm tương đồng, chẳng hạn như việc mở rộng và trao đổi dữ liệu giữa các blockchain. Tuy nhiên, xét về bản chất cả hai lại là những khái niệm hoàn toàn khác biệt, được thiết kế để đạt những mục tiêu riêng biệt và phục vụ những nhu cầu đặc thù khác nhau. Cụ thể:
Interchain | Layer-2 | |
Bản chất | Kết nối các blockchain thành một mạng lưới đồng bộ, mở rộng khả năng tương tác toàn diện. | Tăng cường khả năng mở rộng và nâng cao tốc độ xử lý giao dịch cho các Blockchain Layer-1. |
Vị trí | Được gọi là Layer-0, cho phép các blockchain hoạt động trên một cơ sở chung. | Liên quan mật thiết đến bảo mật và quản lý dữ liệu trên Blockchain Layer-1. |
Sự tương tác | Tạo ra một hệ sinh thái liên kết, giúp các blockchain riêng biệt giao tiếp và hợp tác với nhau. | Các giải pháp Layer-2 thường chỉ tương tác với Layer-1 mà chúng hỗ trợ. |
Khả năng mở rộng | Tăng cường khả năng mở rộng bằng cách kết nối nhiều blockchain vào một mạng lưới thống nhất. | Tập trung vào việc mở rộng cho từng blockchain Layer-1 cụ thể. |
Lợi ích | Cung cấp giao tiếp đa chuỗi, chia sẻ bảo mật và tài nguyên, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất toàn bộ hệ sinh thái blockchain. | Giảm phí giao dịch và cải thiện tốc độ giao dịch cho các Layer-1. |
Ví dụ | Cosmos, Polkadot | Bitcoin Lightning Network, các Ethereum Layer-2 như Matic, Arbitrum, Optimism… |
Ảnh hưởng của xu hướng Interchain đến thị trường tiền mã hóa
Phát triển thị trường
Sự ra đời của nhiều blockchain Layer-1 với tốc độ xử lý nhanh, bảo mật cao và khả năng mở rộng vượt trội đã làm quá trình kết nối và tương tác giữa chúng trở thành một xu hướng không thể tránh khỏi. Khi các blockchain này bắt đầu tương tác và hỗ trợ lẫn nhau trong khuôn khổ mô hình Interchain, chúng không chỉ thúc đẩy sự phát triển của từng hệ sinh thái mà còn nâng cao giá trị chung của toàn thị trường.
Tạo ra xu hướng mới
Trong lĩnh vực tiền điện tử, sự xuất hiện của các xu hướng công nghệ mới thường dẫn đến những đợt bùng nổ thu hút dòng tiền từ các nhà đầu tư. Những xu hướng đủ lớn có khả năng kéo dòng tiền mới vào thị trường, làm cho toàn bộ thị trường trở nên sôi động. Nếu xu hướng Interchain phát triển mạnh mẽ, các đồng tiền điện tử như ATOM và DOT có khả năng gia tăng giá trị đáng kể. Thêm vào đó, tiền điện tử gốc của các siêu ứng dụng có khả năng hoạt động đa chuỗi cũng có thể thu được lợi ích từ xu hướng này.
Ảnh hưởng của Interchain đối với mạng lưới Cosmos
Cosmos đang đặt mục tiêu phát triển Web3 và xây dựng một “vũ trụ” cho các blockchain độc lập. Bằng cách sử dụng giao thức Inter-Blockchain Communication (IBC), Cosmos sẽ kết nối các chuỗi đồng thời mở ra cơ hội cho các ứng dụng hoạt động xuyên suốt trên nhiều nền tảng blockchain.
Hiện tại, hệ sinh thái Cosmos đã tích hợp hơn 250 dApp và mô hình Interchain đang tạo ra những tác động như sau:
- Cosmos Hub đã vươn lên thành trung tâm kết nối các blockchain, tạo ra một mạng lưới liên kết mạnh mẽ và thu hút dòng vốn vào hệ sinh thái Cosmos.
- Interchain giúp đơn giản hóa việc triển khai các blockchain công cộng phi tập trung bằng cách cung cấp một nền tảng bảo mật và cơ chế an toàn.
- Cosmos tạo ra một “miền đất hứa” cho các dự án và nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội trong thế giới blockchain.
- Thay vì phải chọn giữa xây dựng dApps trên Ethereum hay phát triển các Layer 2 và sidechain, Cosmos cho phép người dùng tạo ra blockchain độc lập với các ứng dụng phong phú thông qua giao thức IBC, thúc đẩy sự phát triển hệ sinh thái theo chiều sâu và mở rộng toàn diện.
Triển vọng tương lai của Interchain trong hệ sinh thái blockchain
Nhiều mô hình Interchain mới ra đời
Hiện nay, ngoài Cosmos Network nổi bật với mô hình Interchain, Polkadot cũng đang khám phá con đường tương tự và đã đạt được những cột mốc ấn tượng. Với những ưu điểm nổi bật và nhu cầu kết nối nhiều nền tảng blockchain, mô hình này có tiềm năng sẽ tiếp tục được phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Các dự án như Layer Zero, hiện đang trong quá trình hoàn thiện, là minh chứng rõ ràng cho xu hướng này.
Các Interchain hiện hữu tiếp tục mở rộng
Việc xây dựng một hệ sinh thái Interchain hoàn chỉnh là một quá trình dài và tốn kém. Xây dựng một Interchain hoàn chỉnh là một hành trình dài đầy thử thách. Cosmos đã đầu tư hơn 5 năm vào việc phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ để định hình mạng lưới Interchain của mình. Nếu đội ngũ sáng lập của Cosmos Network có thể tạo ra các chiến lược hấp dẫn, lôi cuốn nhiều dự án phát triển dựa trên Cosmos SDK, điều này sẽ mở đường cho nhiều blockchain mới gia nhập Interchain, từ đó thúc đẩy mạng lưới phát triển mạnh mẽ và vươn xa hơn nữa.
Ra mắt các siêu ứng dụng
Dù ý tưởng về siêu ứng dụng đa chuỗi là hoàn toàn khả thi và là mục tiêu hấp dẫn trong việc phát triển Interchain, thực tế cho thấy điều này vẫn chưa được hiện thực hóa hoàn toàn ngay cả trong hệ sinh thái Cosmos Network.
Tuy nhiên, với sự tiến bộ không ngừng của Cosmos và việc áp dụng khái niệm Interchain, trong tương lai, chúng ta có thể mong đợi sự xuất hiện của các siêu ứng dụng có khả năng tương tác với nhiều blockchain. Những ứng dụng này không chỉ đáp ứng các nhu cầu đa dạng của người dùng mà còn mở ra vô vàn cơ hội đầu tư tiềm năng mới.
Nâng cao giá trị cho các loại tiền điện tử gốc
Hiện tại, Cosmos Network hoạt động như một Interchain, kết nối các blockchain Layer-1. Tuy nhiên, các blockchain này có thể sử dụng Cosmos SDK để phát triển mà không làm gia tăng giá trị cho đồng ATOM của Cosmos Network. Nhóm phát triển Cosmos nhận ra vấn đề này và đang khám phá các giải pháp để cải thiện. Trong tương lai, có thể sẽ xuất hiện những chính sách mới nhằm tăng cường giá trị của đồng ATOM.
Một ví dụ khác về mô hình Interchain là Polkadot với cơ chế sáng tạo nhằm tăng giá trị cho đồng DOT. Polkadot tổ chức các cuộc đấu giá cho các vị trí kết nối blockchain với mạng lưới của mình. Các cuộc đấu giá này yêu cầu các dự án sử dụng đồng DOT, từ đó tạo ra nhu cầu gia tăng cho đồng tiền điện tử gốc, đồng thời nâng cao giá trị của nó.
Interchain dùng trong môi trường kinh doanh truyền thống
Ý tưởng này mở ra một cơ hội lớn cho các công ty và tổ chức đang tìm cách triển khai blockchain riêng để phục vụ cho các hoạt động kinh doanh của mình mà không phải xây dựng hệ thống bảo mật từ đầu. Thay vì phải đầu tư vào việc phát triển một hệ thống bảo mật mạnh mẽ như của Ethereum hay Bitcoin, các tổ chức có thể gia nhập vào một Interchain và sử dụng các chuỗi chính (provider chains) để bảo vệ cho blockchain của mình.
Giải đáp các câu hỏi thường gặp về Interchain Security
IBC có vai trò gì đối với Cosmos Network?
IBC không đơn thuần là một cây cầu trao đổi tiền mã hóa tử giữa các blockchain, đây còn là một giao thức trao đổi thông tin mạnh mẽ. Nhờ vào IBC, các blockchain không còn hoạt động như những hòn đảo riêng biệt mà có thể kết nối, chia sẻ thông tin và phối hợp một cách đồng bộ. Nếu thiếu IBC, các blockchain trong Cosmos Network sẽ chỉ là những vùng biệt lập, thiếu kết nối và tương tác.
Điểm khác biệt giữa Cosmos Network và Cosmos Hub là gì?
Cosmos Network đại diện cho mangj luowis Interchain đa dạng với các blockchain như Cosmos Hub đóng vai trò cốt lõi. Cosmos Hub vừa là trung tâm điều phối, vừa là những chuỗi cung cấp (provider chains) trong mạng lưới, cung cấp dịch vụ và bảo mật cho các chuỗi tiêu dùng (consumer chains) nhỏ hơn. Nhìn từ góc độ rộng lớn hơn, Cosmos Network sẽ không ngừng mở rộng với vô số blockchain.
Có phải Interchain được dùng riêng cho hệ sinh thái Cosmos Network không?
Không. Cosmos Network tiên phong trong việc phát triển khái niệm Interchain và đã đặt nền móng cho việc xây dựng mạng lưới liên kết đa blockchain. Mặc dù Cosmos Network là người đầu tiên nêu ra và áp dụng khái niệm Interchain, hiện tại mô hình này đã được nhiều dự án khác tiếp thu và áp dụng với mục tiêu tương tự. Khi nhắc đến Interchain, bạn có thể hiểu đây là mô hình xây dựng Layer-0 thiết lập kết nối giữa các blockchain, không chỉ là sản phẩm độc quyền của Cosmos Network.
Vì sao Interchain vẫn chưa phổ biến trong các Blockchain?
Việc phát triển các Interchain là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi đầu tư về cả công nghệ và tài chính. Chẳng hạn, Cosmos Network bắt đầu dự án từ năm 2017, sau 5 năm họ mới chỉ hoàn thiện một phần của hệ sinh thái. Khoảng cách giữa thực tế và kỳ vọng về một Interchain hoàn chỉnh vẫn còn khá xa.
Polkadot có được xem là một Interchain hay không?
Polkadot chia sẻ tầm nhìn tương tự với Cosmos Network trong việc xây dựng một hệ sinh thái đa blockchain. Trong khi Cosmos Network triển khai Interchain với Hub và Zone kết nối qua giao thức IBC, Polkadot giới thiệu khái niệm Relay Chain, Parachain và Parathread. Các Relay Chain của Polkadot đóng vai trò như lớp cơ bản để kết nối và bảo mật các Parachain, trong khi các Parathread tương tự như Zone sẽ kết nối với nhau qua Bridges.
Bài viết trên đây vừa giới thiệu chi tiết về Interchain là gì và những lợi ích mà nó mang lại cho hệ sinh thái Blockchain. Interchain là yếu tố quan trọng giúp Cosmos tiến gần hơn đến mục tiêu “Internet of Blockchains” bằng cách kết nối các blockchain. Dù Cosmos đã đạt nhiều thành tựu nhưng sự ra mắt của Interchain Security là bước ngoặt quan trọng giúp nâng cao tính bảo mật và khả năng kết nối toàn bộ mạng lưới.
Xem thêm:
Đánh giá lợi thế và hạn chế của Sidechain trong mạng lưới Blockchain
Các nền tảng phổ biến nào đang sử dụng Appchain?
Tôi là Phùng Cảnh Lang, với hơn 5 năm kinh nghiệm trong thị trường Crypto, tôi hy vọng những bài viết của mình thật sự hữu ích với bạn. Là một người từng trải, tôi rất mong khi ai đó gia nhập vào thị trường Crypto hãy nên trang bị đầy đủ kiến thức, vì đây là đầu tư không phải một canh bạc may rủi.