DAG là gì? DAG (Directed Acyclic Graph) là một cấu trúc dữ liệu mới xuất hiện trên lĩnh vực cryptocurrency, hứa hẹn giải quyết những mặt tối hạn chế của công nghệ blockchain truyền thống. Khác với chuỗi khối tuyến tính, DAG cho phép các giao dịch được xác nhận song song, mở ra tiềm năng về khả năng xử lý và cung cấp thời gian giao dịch nhanh chóng. Cách tiếp cận này đang thu hút sự chú ý của cộng đồng tiền điện tử và được đánh giá là mang lại cho Traders nhiều lợi ích vượt trội trong tương lai.
DAG là gì?
Directed Acyclic Graph hay DAG là cấu trúc dữ liệu thường thấy trong lĩnh vực tiền mã hóa, khác biệt hoàn toàn với blockchain truyền thống. Và để nhận biết được sự khác nhau rõ rệt giữa hai loại hình này như thế nào, hãy tập trung tìm hiểu DAG là gì để có góc nhìn khách quan nhất:
- Trong Blockchain: Dữ liệu được sắp xếp thành chuỗi các khối liên tiếp và nằm chồng lên nhau.
- Trong DAG: Dữ liệu được tổ chức như một đồ thị, tập trung cốt yếu vào quá trình xử lý Trading trực tuyến.
Đồ thị định hướng không tuần hoàn – DAG cân bằng giữa phân quyền và hiệu quả, hứa hẹn về một thị trường điện tử có hiệu suất cao. Thay vì cạnh tranh tìm khối mới như trong blockchain, các node trong DAG hoạt động song song và tăng tốc xử lý giao dịch. Nhờ vậy mà đã loại bỏ thành công sự cạnh tranh truyền thống giữa validators/miners.
Nhìn chung, mô hình DAG mở ra nhiều cánh cửa cơ hội với tiềm năng mới cho thị trường cryptocurrency. Tuy nhiên, sự phát triển của hệ thống trong tương lai còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhất là các thách thức kỹ thuật trong cộng đồng cryptocurrency.
Cách thức hoạt động và hướng phát triển của DAG trên thị trường
Theo như nội dung trên, DAG (Directed Acyclic Graph) lưu trữ dữ liệu dưới dạng một đồ thị có hướng một cấu trúc được chứng minh là hiệu quả cao trong việc tổ chức và quản lý dữ liệu. Cách thức hoạt động này tạo ra một sự khác biệt căn bản so với blockchain truyền thống, mang lại nhiều tính năng đặc biệt hơn.
Sự khác biệt giữa blockchain và đồ thị trực tiếp không tuấn hoàn DAG là không sử dụng bất kỳ thông tin liên quan nào đến block. Thay vào đó, mỗi đỉnh trong đồ thị tượng trưng cho một giao dịch riêng lẻ. Giao dịch mới phải tham chiếu đến các giao dịch cũ trước đó nếu muốn được công nhận. Điều này cũng tương tự như cách Bitcoin và Ethereum thực hiện tham chiếu block trước đó.
Đặc biệt, DAG cho phép nhiều giao dịch được xác thực cùng lúc bởi hệ thống sở hữu nhiều proof cho mỗi giao dịch. Vì vậy mà tốc độ xử lý trở nên nhanh chóng và mạnh mẽ hơn, cho phép người dùng thực hiện giao dịch mới ngay lập tức mà không cần đợi giao dịch trước hoàn tất.
Ưu nhược điểm của Directed Acyclic Graph – DAG là gì?
Ưu điểm của DAG là gì?
Hệ thống DAG trong tiền mã hóa gồm có những ưu điểm sau:
Tốc độ giao dịch nhanh
Vì không bị kiểm soát bởi tính năng blocktime nên Traders được phép xử lý giao dịch liên tục mà không hạn chế số lượng. Miễn là người dùng đã tham chiếu thành công với các giao dịch trước đó.
Tiết kiệm năng lượng
DAG bảo toàn năng lượng tốt hơn khi không sử dụng các cơ chế như PoW hay PoS. Điều này đã hạn chế đáng kể chi phí vận hành và lượng khí thải CO2 so với các hệ thống khác.
Miễn phí phí giao dịch
Trong hệ thống DAG thuần túy, người dùng hầu như không phải chi trả phí Trading. Nếu có, cũng chỉ là một khoản phí rất thấp. Vì vậy mà hệ thống được đánh giá phù hợp với các giao dịch giá trị nhỏ.
Nâng cao mạng lưới
Thoát khỏi sự ràng buộc bởi blocktime, DAG có khả năng quản lý nhiều giao dịch hơn mỗi giây. Do đó, Traders dễ dàng tiếp cận Internet of Things (IoT) đòi hỏi tốc độ cao và khối lượng giao dịch lớn.
Tính ứng dụng cao
DAG được đánh giá là mang tính ứng dụng cao tuy vẫn tồn tại một số nút bị tạm ngưng hoạt động nhưng không đáng kể. Nhờ tính chất phi tập trung cũng như khả năng mở rộng nên được ưa chuộng nhiều.
Không khai thác
DAG không dùng thuật toán đồng thuận PoW tương tự như blockchain, điểm này giúp làm giảm đi những ảnh hưởng tiêu cực cho môi trường, cũng như tạo điều kiện tốt cho việc lựa chọn, cải thiện ý thức về vấn đề môi trường.
Nhược điểm của DAG là gì?
Tính phi tập trung chưa hoàn hảo
Các giao thức DAG bao gồm rất nhiều yếu tố tập trung. Yếu tố này có thể là trở ngại đối với những người ủng hộ mạnh mẽ tính phi tập trung hoàn toàn trong công nghệ blockchain.
Nguy cơ tấn công spam
Vì chi phí Trading gần như miễn phí, nên rất dễ bị tấn công bằng các nhân tố thứ 3 ngoài thị trường. Những tác động này có thể làm quá tải và hạ thấp hiệu suất của mạng lưới.
Độ phức tạp cao
DAG được đánh giá là phức tạp hơn những cấu trúc dữ liệu khác, vì vậy mà tốn nhiều tài nguyên tính toán trong việc thực hiện xử lý và lưu trữ.
Vấn đề đồng bộ hóa dữ liệu
Trường hợp giao dịch được xác nhận trên DAG, các nút phải được đồng bộ hóa để tính toàn vẹn của mạng được đảm bảo. Vấn đề này sẽ tạo ra một vài phát sinh về đồng bộ hóa dữ liệu cũng như độ trễ trong mạng.
Khó xác thực các giao dịch
Các giao dịch sẽ không được xác nhận nếu là hành tích hợp vào một block được xác nhận như Blockchain. Vấn đề này sẽ gây trở ngại thời gian cho quá trình xác thực các giao dịch.
Vấn đề quy mô
Tuy có hiệu suất tốt hơn trong một vài dự án Crypto, vì tính chất phức tạp của DAG cũng gây ra nhiều rào cản trong việc mở rộng quy mô. Trường hợp mạng lớn hơn thì DAG sẽ càng tiêu hao thêm tài nguyên nhằm ổn định sự phân tán.
Khả năng xảy ra lỗi
Vì Directed Acyclic Graph không có tính đồng nhất cao như Blockchain, nên rất dễ xảy ra việc có một nút bất kỳ trong mạng tạo nên một giao dịch không hợp pháp, làm tác động vào tính toàn vẹn của hệ thống.
Những ứng dụng phổ biến của DAG trên thị trường tiền mã hóa
Kiến trúc DAG nhận được nhiều đánh giá tích cực về khả năng xử lý và lưu giữ data. Nhưng nó vẫn chưa thật sự hoàn thiện khi còn gặp nhiều khó khăn trong việc thực thi Smart Contract. Ngoài ra, khả năng phân quyền của hệ thống DAG vẫn còn chưa được nhất quán, tạo ra nhiều thách thức trong công tác quản trị.
Vì vậy, mặc dù DAG có tiềm năng lớn trong việc cải thiện khả năng mở rộng và tốc độ giao dịch, nhưng việc áp dụng rộng rãi vẫn còn gặp nhiều trở ngại. Các chuyên gia vẫn đang xem hệ thống này là một “đề tài phát triển” trong tương lai. Tuy nhiên, điều này cần thực hiện trong một khoảng thời gian tương đối dài.
Tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu những ứng dụng phổ biến nhất của DAG trên thị trường kỹ thuật số hiện tại:
IOTA
IOTA với hướng đi tập trung vào nền tảng ứng dụng Internet of Things (IoT), đã sử dụng hệ thống DAG để tiếp cận nhanh chóng hơn so với những nền tảng blockchain khác. Cốt lõi của IOTA là biến mọi người dùng thành những “validator” tích cực. Thay vì dựa vào một nhóm thợ đào chuyên biệt, IOTA trao quyền cho toàn bộ cộng đồng tham gia vào quá trình xác thực giao dịch.
Nano
Nano là hình thức tiền mã hóa phát triển và hoạt động theo cơ chế kết hợp giữa DAG (Directed Acyclic Graph) và Blockchain. Nano sở hữu nền tảng blockchain riêng biệt, được liên kết với nhau thông qua các node, tạo thành một hệ thống được gọi là block-lattice.
Trong hệ thống Nano, mỗi cá nhân đều sở hữu một ví cùng một blockchain riêng. Nó có nghĩa là chỉ có người dùng đó mới được phép thực hiện các thao tác thay đổi trực tiếp trên ví/blockchain của bản thân. Nhờ vậy mà tính bảo mật và quyền kiểm soát được kích hoạt tuyệt đối. Khi một giao dịch diễn ra, cả người gửi và người nhận đều phải thực hiện các thao tác xác nhận trên blockchain của họ.
Hedera Hashgraph
Hedera Hashgraph là nền tảng phân tán có cấu tạo từ thành phần của Directed Acyclic Graph (DAG), mục đích là để lưu trữ dữ liệu thông tin cho các giao dịch tài chính. Bên cạnh đó, Hedera cũng cho phép và hỗ trợ các ứng dụng ngách trong thị trường chứng khoán kỹ thuật số cũng như các dịch vụ tài chính đa dạng.
Constellation
Constellation cũng là nền tảng phân tán dựa vào cấu trúc Directed Acyclic Graph (DAG). Nền tảng này dùng mạng phân tán với mục đích lưu trữ, kiểm soát dữ liệu trên hệ thống. Ngoài ra, Constellation cũng hỗ trợ các ứng dụng bao gồm dữ liệu lớn, Internet of Things (IoT) và machine learning (máy học).
Phân biệt DAG với Blockchain
Khi sử dụng cấu trúc vào lĩnh vực tiền điện tử, cả blockchain và DAG đều thực hiện nhiệm vụ dưới hình thức sổ cái phân tán. Nhưng phương pháp vận hành lại có sự khác biệt. Để nhận biết được sự khác nhau giữa Blockchain và DAG là gì, hãy cùng phân tích qua những đặc điểm sau:
Blockchain được xem như một chuỗi xích liên kết, trong đó mỗi khối chứa nhiều giao dịch và được nối với khối trước đó. Cấu trúc tuyến tính này tạo ra một lịch sử giao dịch bất biến và dễ kiểm chứng. Ngược lại, DAG có cấu trúc phức tạp hơn, tương tự như mạng lưới đan xen. Mỗi giao dịch trong hệ thống DAG là một nút riêng biệt, liên kết trực tiếp với các giao dịch trước đó.
Proof of Work (PoW) là cơ chế thường được sử dụng trong blockchain. Trong đó các nút mạng cạnh tranh nhau để xác thực khối mới. Quá trình này có thể tốn kém về mặt tính toán và năng lượng. Hiểu đơn giản là các thợ đào hoạt động trên nền tảng blockchain, người nào sở hữu thông tin mã hóa khối nhanh nhất sẽ được thưởng. Điều này khác hoàn toàn với DAG, bời DAG sử dụng phương pháp đồng thuận phi tập trung hơn. Cụ thể là mỗi giao dịch mới phải được xác nhận với một số giao dịch trước đó, đảm bảo mỗi người tham gia đều đóng góp vào việc bảo mật mạng. Cũng chính vì vậy mà hầu hết chi phí trên DAG đều được miễn phí. Hoặc chỉ tốn một khoản nhỏ, không đáng kể.
Ví dụ minh hoạ về DAG
Quá trình thêm mới và xác nhận giao dịch trong DAG diễn ra theo một cơ chế độc đáo. Khi bắt đầu khởi tạo một giao dịch, giao dịch mới cần tham chiếu đến một hoặc nhiều giao dịch đã tồn tại trước đó. Giống với cách một block trong Bitcoin xác nhận giao dịch đến block trước nó. Nhưng trong DAG, quá trình này xảy ra đối với nhiều giao dịch.
Ví dụ, giao dịch ban đầu của bạn ở trạng thái “chưa được xác nhận”. Nó sẽ được xác nhận khi có một giao dịch khác tham chiếu đến nó. Quá trình này tạo ra một chuỗi xác nhận liên tục. Hiểu đơn giản là giao dịch của người dùng khác xác nhận giao dịch của Trader, và giao dịch của họ lại cần được xác nhận bởi các giao dịch tiếp theo.
Trong nhiều trường hợp, sẽ có những thuật toán thông minh sẽ quyết định giao dịch được chọn để tham chiếu. Điều kiện cần có thể gồm trọng số tích lũy hoặc số lượng xác nhận mà giao dịch đó đã nhận được.
Ngoài ra, khi tham gia hệ thống blockchain, việc ngăn chặn chi tiêu kép cũng tương đối dễ dàng. Với blockchain, những nút mạng có chức năng phát hiện và từ chối các block chứa giao dịch xung đột. Chi phí nhận thưởng cao cũng là phần thưởng khuyến khích các thợ đào hành động trung thực.
Nhưng ngược lại, DAG lại có tư duy xử lý tương đối khác. DAG không có khái niệm “thợ đào”, mỗi khi một giao dịch mới được thêm vào, hệ thống sẽ truy ngược lại tất cả giao dịch đã phát sinh trong quá khứ của người gửi. Mục đích là để xác minh rằng người gửi thực sự đủ số dư để thực hiện giao dịch mới.
Tóm lại, tìm hiểu DAG là gì ngay từ bây giờ không bao giờ là thừa vì cấu trúc này được đánh giá đầy tiềm năng trong tương lai. Mặc dù vẫn cần cải thiện khả năng mở rộng, tốc độ và hiệu quả của hệ thống tiền điện tử. Nhưng chắc chắn rằng công nghệ này sẽ tiếp tục được phát triển và hoàn thiện. Từ đó giữ vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của các giao dịch kỹ thuật số và ứng dụng phi tập trung.
Xem thêm:
GameFi là gì? Cách thức vận hành của một Game Fi trong thị trường
Tôi là Phùng Cảnh Lang, với hơn 5 năm kinh nghiệm trong thị trường Crypto, tôi hy vọng những bài viết của mình thật sự hữu ích với bạn. Là một người từng trải, tôi rất mong khi ai đó gia nhập vào thị trường Crypto hãy nên trang bị đầy đủ kiến thức, vì đây là đầu tư không phải một canh bạc may rủi.
